Je leest hier nadere toelichting van de mogelijke symptomen bij de ziekte van Lyme. Er wordt uitgebreid ingegaan op de kenmerken van de manifestaties en de achterliggende ontstekingen die de klachten veroorzaken. Ook wordt een inschatting gegeven van hoe vaak het betreffende symptoom in Nederland voorkomt en als het optreedt, hoe lang dit doorgaans kan zijn na de tekenbeet. Tot slot vind je meer informatie over aanhoudende klachten na een standaardbehandeling.
Klik hier als je liever over de symptomen in het kort leest met een symptomenlijst.
Kenmerkend voor acute ziekte van Lyme is een uitbreidende rode vlek of ring op de huid binnen 3-4 maanden na de tekenbeet. Op een gekleurde huid kan de vlek of ring er gelig of blauw uitzien.
De vlek of ring wordt in de loop van dagen tot weken steeds groter van enkele tot tientallen centimeters breed en vervaagt dan langzaam, vaak vanuit het midden. Deze huiduitslag wordt een Erythema Migrans (EM) genoemd en ontstaat bij het merendeel van de mensen met de ziekte van Lyme. Het EM kan gepaard gaan met griep-achtige symptomen.
De diagnose wordt bij een EM direct gesteld en antibioticabehandeling dient meteen te worden gestart. Ook zonder behandeling kan het EM vanzelf verdwijnen, maar dit zegt niets over het verdwijnen van de bacterie uit het lichaam. Lees meer…
Erythema migrans, rode vlek of ring bij de ziekte van Lyme
Een Borrelia-lymfocytoom is een typische uiting van de ziekte van Lyme. Het is een pijnloze gladde blauwrode tot paarsrode bobbel of verdikking in de huid van één tot een paar centimeter groot. Het Borrelia-lymfocytoom ontstaat bij ongeveer 3% van de patiënten en is in vergelijking tot het EM zeldzaam. Als deze ontstaat dan is dat vaak in de eerste paar maanden na de tekenbeet.
Een Borrelia-lymfocytoom komt relatief vaker voor bij kinderen dan bij volwassenen. Bij kinderen zit een Borrelia-lymfocytoom vaak aan het oor, bij volwassenen meestal op de borst of bij de tepel. Op de tepel ontbreekt vaak de blauwrode kleur, zodat de tepel alleen verdikt is, meestal drukpijnlijk is en vast aanvoelt. Andere veelvoorkomende plaatsen zijn de neus, de balzak, de schouders en de bovenarmen. Vaak ontstaat het lymfocytoom op of nabij de plek van de tekenbeet. Soms is een nabijgelegen lymfeklier gezwollen.
Het is vaak moeilijk om de diagnose met zekerheid te stellen omdat het Borrelia-lymfocytoom voor verschillende andere huidaandoeningen kan worden aangezien.
Net als bij het EM verdwijnt het lymfocytoom uiteindelijk vanzelf, maar ook hierbij betekent dat niet dat de patiënt genezen is.
Andere benamingen zijn: Borrelia-pseudolymfoom en lymfadenosis benigna cutis.
Enkele dagen tot maanden na de tekenbeet kunnen griep-achtige symptomen ontstaan zoals koorts of een koortsig gevoel, zweten, rillingen, spierpijn, gewrichtspijn, vermoeidheid, algeheel ziek voelen (malaise), gezwollen lymfeklieren en keelpijn. Deze symptomen kunnen tegelijk met een EM optreden, maar de ziekte van Lyme kan zich ook presenteren als griep-achtig zonder EM.
Griep-achtige symptomen kunnen zowel bij de ziekte van Lyme als bij andere (tekenbeet)ziekten passen. Vooral het ervaren van 'griep' buiten het ‘griep-seizoen’ kan een extra reden zijn om aan een tekenbeetziekte te denken. Ook kan het opvallen dat andere gezinsleden geen 'griep' hebben. Hoewel de meeste andere tekenbeetziekten tegelijk met de behandeling van de ziekte van Lyme bestreden worden, kan aanhoudende koorts tijdens de behandeling een aanwijzing zijn dat er sprake is van een tekenbeetziekte waarvoor een andere aanpak nodig is.
Hoofdpijnen en een stijve nek zijn veel gemelde vroege symptomen, maar kunnen ook in het latere beloop van de ziekte voorkomen. Andere vroege symptomen kunnen zijn: gebrek aan eetlust, misselijkheid, braken, buikpijn, pijn rechtsboven in de buik (leverstreek), ontsteking van de lever (hepatitis), vergrote lever of milt, hoesten, moeite met concentreren, duizeligheid, licht in het hoofd bij opstaan, kortademigheid, stekende pijnen en bindvliesontsteking van het oog (conjunctivitis). Deze opsomming is niet volledig en deze symptomen kunnen ook in latere stadia nog komen en gaan.
Vroege symptomen die in het bijzonder kunnen wijzen op neuroborreliose zijn: uitstralende zenuwpijn in been of arm, tintelingen en dove plekken op de huid en uitvalsverschijnselen. Vooral bij kinderen kan een aangezichtsverlamming een uiting zijn van neuroborreliose. Lees daarover meer bij Neurologische symptomen.
Veel mensen met de ziekte van Lyme ervaren pijn en vermoeidheid in zowel de vroege als latere stadia van de ziekte, en ook als aanhoudende klachten na behandeling.
Veelvoorkomend zijn: spierpijn, spierzwakte, spierkrampen, stijve en pijnlijke nek, rugpijn, zenuwpijn, hoofdpijnen, gewrichtspijn (zie ook Lyme-artritis), buikpijn, pijn aan de ribben of het borstbeen, een niet uitgerust gevoel bij ontwaken, een vergrote behoefte aan slaap en moeite met in slaap vallen of doorslapen.
Ook ervaren veel patiënten na inspanning een verergering van symptomen of een algeheel beroerd voelen, ook wel post-exertionele malaise (PEM) genoemd.
De spier- en gewrichtsklachten hebben vaak een verspringend en fluctuerend beloop. Vanwege de gelijkenissen kunnen deze symptomen ook verward worden met fibromyalgie. Daarnaast kunnen ook pijnlijke ontstekingen aan spier- en bindweefsel optreden en ontstekingen aan het beenvlies; het vlies dat de botten bekleedt.
Bij onbehandelde of nog onvoldoende behandelde ziekte van Lyme, krijgt de Borrelia bacterie de kans om zich verder door het lichaam te verspreiden waarbij ook het zenuwstelsel kan worden geïnfecteerd. Dit wordt dan neuroborreliose genoemd; ‘neuro’ betekent dat het betrekking heeft op het zenuwstelsel en ‘borreliose’ betekent infectie door de Borrelia bacterie. Er kunnen dan tal van neurologische symptomen ontstaan, waaronder verlamming, hevige zenuwpijn, hoofdpijn, gevoelsstoornissen, uitvalsverschijnselen en neuropsychiatrische symptomen. Lees verder…
Zowel snel na de besmetting als maanden tot jaren erna kunnen neuropsychiatrische symptomen optreden. De symptomen komen ook vaak voor bij mensen met aanhoudende klachten na een standaardbehandeling. Veelvoorkomend zijn: verwardheid, moeite met denken, geheugen- en concentratieproblemen, overgevoelig voor licht en geluid, desoriëntatie en verdwalen, angst en depressie.
Vooral wanneer het de eerste of voornaamste uiting van de ziekte is, worden deze symptomen vaak niet herkend als de ziekte van Lyme. Met tot gevolg geen of een verkeerde behandeling.
Er is nog veel onbekend over de neuropsychiatrische symptomen. Tal van psychiatrische klachten en ziektebeelden kunnen door de ziekte van Lyme veroorzaakt of geïmiteerd worden. Lees verder…
Bij zowel vroege als latere stadia van de ziekte van Lyme kunnen verschillende oogproblemen ontstaan. Deze kunnen ofwel een gevolg zijn van ontstekingen in verschillende delen van het oog, ofwel het gevolg zijn van neuroborreliose, waarbij verschillende hersenzenuwen die invloed hebben op de ogen kunnen worden aangedaan. Dit kan optreden aan één of beide ogen en variëren van mild tot zeer ernstig. Lees verder…
Wanneer de Borrelia burgdorferi bacterie zich door het lichaam verspreidt, kunnen zowel acute als chronische gewrichtsontstekingen ontstaan, wat Lyme-artritis wordt genoemd. Bij de helft van de patiënten met Lyme-artritis ontstaat dit binnen 3 maanden na de tekenbeet of het ontstaan van het EM. Bij anderen kan het in het latere beloop van de ziekte ontstaan. Lees verder…
Bij Lyme-carditis infecteert de Borrelia bacterie het hartweefsel, waardoor ontstekingen in verschillende delen van het hart ontstaan. Dit kan vanaf enkele weken tot maanden na de besmetting optreden en kan zich uiten in verschillende geleidings- en ritmestoornissen en een verstoorde pompfunctie. Lees verder…
Acrodermatitis Chronica Atroficans (ACA) is een typische uiting van een late of chronische Lyme-infectie. Hierbij verkleurt de huid van het aangedane gebied en wordt uiteindelijk heel dun. Het komt relatief weinig voor, maar is het enige symptoom dat met zekerheid wijst op een chronische Lyme-infectie. Lees verder…
Tijdens de zwangerschap kan de ziekte van Lyme gevolgen hebben voor het ongeboren kindje. Overdracht van de Borrelia bacterie kan plaatsvinden via de placenta, het vruchtwater en de baarmoederwand. Het is niet bekend hoe vaak dit voorkomt omdat hier nog onvoldoende onderzoek naar is gedaan. Tijdige en adequate behandeling met antibiotica verkleint het risico op overdracht aanzienlijk.
De gevolgen van een besmetting tijdens de zwangerschap zijn afhankelijk van het trimester van de zwangerschap waarin de besmetting plaatsvindt. Bij een onbehandelde Lyme-infectie in het eerste en tweede trimester zijn spontane abortussen, doodgeboren kinderen en verschillende afwijkingen in de aanleg mogelijk.
Baby’s die met de ziekte van Lyme geboren worden (congenitale Lymeziekte) kunnen al vroeg stoornissen laten zien waaronder hypotonie; een verminderde spierspanning. Ook zijn er diverse symptomen die vaak later pas opvallen zoals cognitieve ontwikkelingsstoornissen, verstoorde spraakontwikkeling, ADHD-achtige klachten, vermoeidheid, diverse soorten buikpijn, aanhoudende irritatie met impulsiviteit, stemmingsproblemen en overgevoeligheid voor licht, geluid en aanrakingen. Een direct verband met de ziekte van Lyme tijdens de zwangerschap is echter niet eenvoudig aan te tonen.
Lees hier meer informatie over Lyme tijdens de zwangerschap.
Naast bovenstaande symptomen zijn er nog diverse andere symptomen en aandoeningen die direct in verband zijn gebracht met de ziekte van Lyme en verschillende symptomen waarbij het vermoeden bestaat.
Deze kunnen onder meer zijn: onverklaarbaar gewichtsverlies of -toename, tandpijn, onverklaarbare haaruitval, pijn aan de testikels, bekkenpijn, seksuele disfunctie, verlies van libido, onverklaarbare onregelmatige menstruatie, onverklaarbare melkuitvloed uit de borsten en pijn in de borst (bij vrouwen), morphea (lokale sclerodermie), lichen sclerosus, granuloma annulare, verstoorde werking of ontsteking van de schildklier, antifosfolipide en anticardiolipine antilichamen (met bloedstolsels tot gevolg), ontsteking van de nierfilters (glomerulonefritis), non-hodgkin lymfoom (vorm van lymfklierkanker), spieratrofie (dunner worden en krachtafname van de spieren), kouwelijkheid en/of ondertemperatuur, sarcoïdose, vasculitis, restless legs, verschillende blaasproblemen, triggerfinger, draaihals ofwel torticollis (dwangstand van de nek), costochondritis en syndroom van Tietze.
Jaarlijks houden duizenden mensen met de ziekte van Lyme klachten na een standaardbehandeling. Aanhoudende symptomen, vermindering en weer verergering van symptomen, terugkerende symptomen of geheel nieuwe symptomen komen voor bij gemiddeld 10-20% van de Lymepatiënten. Bij neuroborreliose kan dit percentage oplopen tot wel 48%, bijna de helft van de patiënten. Lees verder…
We hopen van harte dat je (een beetje) geholpen bent met onze informatie. Stichting Tekenbeetziekten is een ongesubsidieerde vrijwilligersorganisatie en deze website kan alleen maar bestaan bij gratie van donateurs. Jij kunt ervoor zorgen dat deze informatie betrouwbaar en up-to-date blijft door een kleine gift over te maken of ons te machtigen eens of tweemaal per jaar een vast bedrag van je bankrekening af te mogen schrijven. Waarvoor alvast veel dank.
