Het derde vaccin is van de Yale University. Deze heeft een mRNA-anti-tekenvaccin ontwikkeld. Dit vaccin ‘19ISP’ zorgt ervoor dat de huid bij een tekenbeet rood wordt en een jeukende uitslag geeft, zodat de teek gemakkelijker te ontdekken is (Brouwer, 2022) en ziekteverwekkers minder lang de kans krijgen op overdracht.
Dit vaccin bevat mRNA-moleculen die lichaamscellen aansturen om lichaamsvreemde (speeksel)eiwitten aan te maken waarop een afweerreactie volgt. Dit zijn in totaal 19 eiwitten in tekenspeeksel van de Amerikaanse Ixodes scapularis teek (vandaar 19ISP) (Sajid, 2021). Hierdoor wordt het immuunsysteem getraind, zodat er bij elke beet een reactie is.
De meeste tekenspeekseleiwitten lijken juist veel op eiwitten van de gastheer zodat ze niet opvallen en de afweer kunnen omzeilen. Wanneer daartegen afweer opgebouwd wordt, is de kans op ongewenste auto-immuunreacties extra groot, zeker als er afweer tegen een groot aantal verschillende eiwitten wordt gegenereerd wat nodig lijkt om een voldoende effectief vaccin te maken. Testen met proefdieren op veiligheid is bij dit soort vaccins per definitie onmogelijk omdat dieren hun klachten uiteraard niet kunnen melden.
Er is nog geen onderzoek op mensen gedaan, maar wel op cavia’s. Geen enkele gevaccineerde cavia kreeg de ziekte van Lyme. Het mRNA-vaccin zal waarschijnlijk ook werken tegen andere ziekten die door tekenbeten overgedragen kunnen worden, zoals anaplasmose en babesiose (Klein, 2021). Het zal echter niet werken tegen tekenbeetziekten die direct bij de beet worden overgebracht zoals het in Europa bekende tekenencefalitisvirus (TBE/FSME) waar overigens wel een vaccin tegen bestaat.
Het nadeel is dat er bij een tekenbeet nog snel moet worden gehandeld (bijvoorbeeld: teek verwijderen of testen) aangezien dit vaccin op dit moment alleen aangeeft dat er een tekenbeet is (Brouwer, 2022). Een ander nadeel is dat het om een Noord-Amerikaanse teek gaat en daarom niet 1-op-1 toepasbaar is op de Nederlandse Ixodes ricinus teek.
Brouwer, J., Een veilig en effectief vaccin tegen de ziekte van Lyme, is dit haalbaar? Toegepaste Biologie, Aeres Hogeschool, Almere, 2022.
Klein, A. (23-11-2021) mRNA-vaccin tegen tekenbeet kan ziekte van Lyme voorkomen. Geraadpleegd op 04-01-2022, van https://www.newscientist.nl/nieuws/mrna-vaccin-tegen-tekenbeet-kan-ziekte-van-lyme-voorkomen/
Sajid A, Matias J, Arora G, et al. mRNA vaccination induces tick resistance and prevents transmission of the Lyme disease agent. Sci Transl Med. 2021;13(620):eabj9827. doi:10.1126/scitranslmed.abj9827 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34788080/
We hopen van harte dat je (een beetje) geholpen bent met onze informatie. Stichting Tekenbeetziekten is een ongesubsidieerde vrijwilligersorganisatie en deze website kan alleen maar bestaan bij gratie van donateurs. Jij kunt ervoor zorgen dat deze informatie betrouwbaar en up-to-date blijft door een kleine gift over te maken of ons te machtigen eens of tweemaal per jaar een vast bedrag van je bankrekening af te mogen schrijven. Waarvoor alvast veel dank.
