Ook in het Amsterdams UMC Multidisciplinair Lymeziekte Centrum (AMLC) wordt onderzoek gedaan naar een anti-tekenvaccin. Momenteel wordt gezocht naar een vaccin tegen Ixodes ricinus en andere Ixodes-tekensoorten. Er wordt naar verschillende aangrijpingspunten gezocht zoals aanhechtingseiwitten (tekenimmuniteit) of speekseleiwitten die de bacterie helpen (blokken van transmissie) (Ter Steege, 2019; Hovius, 2021).
In die zoektocht naar een vaccin wordt onder andere gekeken welke tekenspeekseleiwitten worden herkend door het afweersysteem van dieren die tekenimmuniteit hebben ontwikkeld. Bij mensen wordt een ‘teken-challenge’ opgezet: vrijwilligers die zich laten bijten door niet-besmette teken en tekenimmuniteit opbouwen. Dit onderzoek wordt gefinancierd met een VIDI beurs van ZonMW die in 2019 is toegekend (Hovius, 2021, p.120; ZonMW Vidi, 2019).
In het verleden heeft de Europese Commissie een consortium van 7 instituten uit 5 landen (Nederland, Tjechie, Duitsland, Spanje, Slowakije) ondersteund met het project ANTIDotE, wat liep van 2013 tot 2018. Dit project had tot doel om tekenproteïnen te identificeren die betrokken zijn bij het voeden en transmissie van ziekteverwekkers.
Dit consortium werd geleid door (destijds nog) dr. J.W. Hovius van het Amsterdam UMC. Andere betrokken instituten waren het Institute of Parasitology at the Biology Centre of the Academy of Sciences of the Czech Republic, the Institute for Parasitology and Tropical Veterinary Medicine of the Freie Universität Berlin, Center for Cooperative research in Biosciences from Spain, the medium-sized enterprise GenXPro from Germany, the Institute of Virology of the Slovak Academy of Sciences, and Dutch National Institute for Public Health and Environment (RIVM) (Sprong, 2014).
Te verwachten valt dat een volgende stap in het onderzoek van het AMLC bij mensen met echte tekenbeten wordt gedaan om te zien of en hoe mensen met meer tekenimmuniteit minder infecties oplopen en of de transmissie-eiwitten voor meerdere pathogenen van toepassing zijn.
Hovius, J., Van den Wijngaard, K., Van Everdingen, J., Van den Broek, J. Lymeziekte over teken, tekenbeten en tekenbeetziekten, 2021. Geraadpleegd op 30-01-2022, van https://www.biomaatschappij.nl/wp-content/uploads/2021/04/Lymeziekte-PDF-DEF.pdf
Sprong H, Trentelman J, Seemann I, et al. ANTIDotE: anti-tick vaccines to prevent tick-borne diseases in Europe. Parasit Vectors. 2014;7:77. Published 2014 Feb 21. doi:10.1186/1756-3305-7-77 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24559082/
Ter Steege, L., UvA'ers werken aan anti-tekenvaccin om overdracht Lyme-bacterie te voorkomen. Folia, Interview met AMLC onderzoekers Jos Trentelman en Michele Klouwens, 27 maart 2019.
ZonMW Vidi, geraadpleegd 15 mei 2022, https://www.nwo.nl/onderzoeksprogrammas/nwo-talentprogramma/projecten-vidi/2019
We hopen van harte dat je (een beetje) geholpen bent met onze informatie. Stichting Tekenbeetziekten is een ongesubsidieerde vrijwilligersorganisatie en deze website kan alleen maar bestaan bij gratie van donateurs. Jij kunt ervoor zorgen dat deze informatie betrouwbaar en up-to-date blijft door een kleine gift over te maken of ons te machtigen eens of tweemaal per jaar een vast bedrag van je bankrekening af te mogen schrijven. Waarvoor alvast veel dank.
