Chinese verlichting

Voor sommigen is China nog steeds het land waar goedkope gadgets zoals LED lampjes vandaan komen en zijn de VS en Europa het lichtend voorbeeld van innovatie en kwaliteit in wetenschap en techniek. Maar vergis je niet, China is al jaren bezig met een grote sprong voorwaarts. In sommige Chinese onderzoekslabs staan bijvoorbeeld meer DNA sequencers dan in heel Europa bij elkaar. En wat nog belangrijker is: China vaart steeds meer een eigen koers, niet gehinderd door de commerciële belangen en achterhaalde inzichten van ‘autoriteiten’ die de vooruitgang van de wetenschap – en met name de gezondheidszorg – hier steeds meer inperken.

Lyme is ook in China een groeiend probleem. Nadat Chinese onderzoekers een aantal jaren geleden al hun tanden zetten in de criteria voor interpretatie van de Lyme Western Blot [1] lijkt men zich nu op te maken voor een grotere stap vooruit. Dat Lyme serologie niet voldoet, wordt in China openlijk toegegeven, en dus ontwikkelt men iets beters; bij ons doen ze liever alsof het allemaal prima voor elkaar is … PCR wordt daar bij Lyme research al jaren gebruikt, maar Lyme is vooral een probleem in de ‘buitengebieden’, ver van de grote steden waar vaak geen moderne laboratoria zijn die met de nieuwste apparatuur snelle en betrouwbare diagnostiek kunnen bieden. Daarom werd door de Chinese CDC (vergelijkbaar met ons RIVM) een nieuwe PCR techniek voor Lyme diagnostiek onderzocht die een minimum aan apparatuur vergt (dus zelfs voor de kleinste labs rendabel), zeer simpel in gebruik is en ook nog binnen ongeveer één uur de uitslag levert [2]. Deze zgn. LAMP-PCR gebruikt standaard geen DNA sequencing bevestiging zoals de modernste Borrelia PCR tests, maar dat is ook niet perse nodig als de test vooraf degelijk gevalideerd is en je weet dat hij geen fout-positieven produceert.

De nieuwe LAMP-PCR werd vergeleken met serologie (IFA + Western blot, vergelijkbaar met tweestapsprotocol dat ook bij ons wordt gebruikt) en met een standaard nested-PCR test voor Borrelia. Daarbij werd gecontroleerd of de PCR-testen de belangrijkste Borrelia soorten – dezelfde als bij ons – konden detecteren en of een aantal bekende co-infecties geen fout-positieven opleveren. Mensen die bij een kliniek op het platteland – waar tekenbeten een bekend probleem zijn – kwamen met klachten die kunnen wijzen op Lyme, werden getest met serologie én PCR. Alle positieve uitkomsten bij de PCR testen werden zekerheidshalve gesequenced, om te garanderen dat er geen sprake was van fout-positieven. Van de 118 mogelijke Lyme gevallen werden er 24 bevestigd door serologie. Van die 24 seropositieve gevallen werden er 9 ook gedetecteerd met de PCR testen, maar PCR vond bovendien 12 besmettingen bij patiënten die serologisch negatief waren. Vergelijkbare uitkomsten zagen we ook al in andere onderzoeken bij zowel vroege als late Lyme, o.a. in de publicaties van Sin Hang Lee [3,4]. Van de gevallen die serologisch positief zijn blijkt slechts een deel positief met PCR(-sequencing), maar de PCR test vind ook de nodige gevallen die serologisch negatief zijn en dus normaal fout gediagnosticeerd zouden worden. Omdat het hier steeds om PCR + sequencing gaat is de standaard verklaring uit NVMM/RIVM hoek, ‘de PCR uitslag is fout-positief’, onmogelijk en moet de serologie onjuist zijn.

De ‘simpele’ LAMP-PCR en de nested-PCR leverden lang niet altijd dezelfde uitkomst op. Dit verschil is voor een deel te verklaren doordat de twee PCR tests andere targets gebruiken en misschien in de praktijk beide een te lage gevoeligheid hebben om alle gevallen te detecteren. Door tegenstanders van PCR wordt soms gesteld dat PCR ‘veel te ongevoelig is’ voor algemeen gebruik. Dat zou je hier bevestigd kunnen zien, omdat maar 9 van de 24 seropositieve gevallen PCR-positief waren (gevoeligheid 38%, als je serologie als absolute standaard ziet). Maar hoe zit het dan met die PCR-positieve en seronegatieve gevallen? Dat zullen soms zeer vroege besmettingen zijn waarbij de antistoffen tests nog niet gevoelig genoeg zijn. Maar als PCR écht ‘veel te ongevoelig’ is, dan zijn er onder de 118 mogelijke gevallen vast nog meer gemiste Borrelia infecties (serologie fout-negatief) dan de 12 die nu al opduiken. Een andere interessante vraag is: zou het kunnen dat sommige patiënten die serologisch positief en PCR negatief zijn al niet meer besmet zijn en dat de antistoffen alleen een verlate reactie op de eerdere besmetting zijn? Op basis van indirecte tests zoals serologie zul je daar nooit achter komen …

De Chinese onderzoek(st)ers zien deze test voorlopig als een aanvulling op serologie. De lage kosten en supersnelle diagnose maken dat een aantrekkelijke benadering. Bij uitgebreider gebruik en een gedetailleerde vergelijking met serologie valt vast veel te leren waarvan beide diagnose technieken kunnen profiteren. Helaas vrezen we dat dit soort verlichting in het Westen niet op prijs gesteld wordt, en dat IDSA, NVMM en RIVM hun uiterste best blijven doen om ons in het donker te houden wat Lyme diagnostiek betreft.

(N.H. juni 2015)